Halkın Partisi (HP) Genel Başkanı Kudret Özersay, ülkede siyasi rüşvetin ve çürümüşlüğün en son noktaya ulaştığını belirterek, İyi İdare Yasası’nda yer alan ve hukuka aykırı da olsa işlemlerin 75 gün içinde iptal edilebilmesini öngören hükmün, yalnızca son derece istisnai durumlar için geçerli olmasını sağlayacak tadilatlar yapılarak, bu sürenin 5 yıla çıkarılmasının elzem olduğunu vurguladı
HP Genel Başkanı Özersay seçim yasakları öncesi dağıtılan ve bir tür siyasi rüşvet haline dönüşen tasdik memurluğu; taşıma izni; silah ruhsatı ve vatandaşlık benzeri konuların bir başka yönüne dikkat çekerek uyarılarda bulundu.
Özersay bu hükümetten sonra göreve gelecek olan hükümetlerin şu anda hukuka aykırı olarak yapılan bazı siyasi rüşvet dağıtımlarının iptal edilemeyeceği ya da geri alınamayacağı uyarısında bulunarak İyi İdare Yasası’ndaki açmaza dikkat çekti.
“2018’de, önceki hükümetler tarafından verilen yasa dışı bazı vatandaşlıkları iptal ettik”
2018’de göreve geldiklerinde, önceki hükümetler tarafından verilen yasa dışı bazı vatandaşlıkları iptal ettiklerini ancak yasadaki bu 75 günlük kısıtlama nedeniyle hukuka aykırı vatandaşlıkların yine de bireylere iade edildiğini anımsatan Özersay “Siyasi rüşvete son verebilmek için göreve gelecek yeni hükümetlerin önceki hukuk dışı işlemleri iptal edebilme yetkisini bu şekilde kısıtlamamak gerekir” dedi.
“İyi İdare Yasası ve içerisinde yer alan 75 günlük süre mutlaka değiştirilmelidir”
Özersay açıklamasında “Bireyler ve diğer kurumlar dava açarak bazı hukuka aykırı hususları iptal ettirebilecek olsa da, halkın oyu ile iktidara gelecek olan yeni hükümetlerin hukuka aykırı şekilde verilen bu siyasi rüşveti geri alması/iptal etmesi konusunda elinin kolunun bağlandığı bir yasa maddesi ile karşı karşıyayız. İyi İdare Yasası ve içerisinde yer alan 75 günlük süre mutlaka ele alınıp değiştirilmelidir. Siyasi rüşvete dönüşen hukuka aykırı idari işlemin yapılışı ertesinde örneğin beş yıl boyunca yeni hükümet tarafından hukuka aykırılığı ortaya konularak geri alınabilmesi, iptal edilebilmesi mutlaka yasaya eklenmelidir” vurgusu yaptı.
Özersay ayrıca, “İyi İdare Yasası’nda yapılacak bir değişiklik durumunda yasalar geriye yürümeyeceği için bugünü kaybetmiş olsak da, bu değişiklikleri yaparak geleceği kurtarmaya odaklanmalıyız. Artık devletten ve halka ait olandan geriye ne kaldıysa…” ifadesini kullandı.
“İşlemler hukuka aykırı da olsalar, üzerinden 75 gün geçtikten sonra idare iptal edemez”
Halkın Partisi Genel Başkanı Özersay’ın detaylı açıklamasının tam metni şu şekilde:
“Hukuka aykırı işlemlerin göreve gelecek yeni hükümet tarafından iptal edilmesi noktasında 75 günlük süre çok ciddi bir açmazdır. Çünkü, maalesef, İyi İdare Yasası’na göre hak kazandırıcı bazı hukuka aykırı bireysel işlemleri, evet hukuka aykırı da olsalar, üzerinden 75 gün geçtikten sonra idare geri alamaz, iptal edemez.
Biz bu sıkıntıyı geçmişte hükümete geldiğimizde maalesef yaşadık. Bakanlar Kurulu’nun 2017’de yasaya aykırı şekilde verilen vatandaşlıkları 2018’de geri alan kararını mahkeme sonradan iptal etmiştir.
Hukuka aykırı ve keyfi şekilde verildikleri aşikar olan vatandaşlıkları sonradan göreve gelen hükümetin iptalini/geri almasına Mahkeme “75 günü geçti” diyerek ve İyi İdare Yasası’nın o maddesine atıf yaparak izin vermemiş, Bakanlar Kurulu’nun geri alma işlemini iptal etmiş ve ilgili kişiler, iptal edilen o vatandaşlıklarını hükümetin aksi yönde iradesine rağmen tekrar almışlardı.
Aynı yasaya göre bir idari işlem hile ile gerçekleşmişse, örneğin kişi sahte belge verip, yalan beyanda bulunup idarenin işlemiyle bir hak, bir statü elde etmişse, bu 75 günlük süre dikkate alınmayabiliyor. Kaç gün geçerse geçsin, idari işlem geri alınabiliyor. Aynı durum ‘yok hükmündeki’ işlemler için de geçerli.
Aslında İyi İdare Yasası’ndaki bu prensip, yani bazı hukuka aykırı işlemler 75 gün geçtikten sonra hukuka aykırı da olsalar geri alınamazlar prensibi, hukuka aykırı elde edilen bir hakkın bir nevi ‘kazanılmış hakka’ dönüşmesini sağladığı için çok tehlikeli bir durum ortaya çıkarmıştır.
Yerleşmiş içtihatta da yer alan bu ilke bizim gibi siyasi rüşvetin ve siyasi çürümüşlüğün hat safhaya vardığı bir ülkede son derece tehlikelidir. Seçim yasaklarına az bir zaman kala tasdik memurluğu, vatandaşlık, taşıma izinleri, silah ruhsatları ve dahasının dağıtılması bağlamında yukarıdaki husus büyük önem arz ediyor.
İlk erken genel seçimden sonra göreve gelecek olan bir siyasi parti ‘biz gelirsek tüm bunları iptal edeceğiz’ dese bile, yeni hükümet göreve geldiğinde 75 gün geçmiş olacağından şu anda dağıtılan seçim rüşvetinin bir bölümünü bir sonraki hükümetler dahi geri alamayabilir, iptal edemeyebilir.
“Davalarla da kısmen sonuç elde etmek mümkün”
Tabi ki, bugünden veya bilgi sahibi olunduğu andan itibaren meşru menfaati olan diğer bireylerin yahut sivil toplum örgütlerinin ya da siyasi partilerin açacağı davalarla da kısmen sonuç elde etmek mümkündür.
Ancak siyasi olarak, seçim ertesindeki yeni hükümetin bu siyasi rüşveti ve siyasi ahlaksızlığı iptal etme hakkının olmaması ciddi bir sorundur. İyi İdare Yasası’ndaki bu ilkenin son derece kısıtlayıcı, istisnai az sayıda durum için geçerli olmasını sağlayacak tadilatların yapılması elzemdir. Çünkü bu ülkede siyasi rüşvet ve çürümüşlük en son noktaya ulaşmıştır.
“Yasada ‘idari işlemin yapılması ertesindeki beş yıl boyunca geri alınabileceği’ açıkça yazılmalı”
Hatta bir sonraki hükümetin ‘kazanılmış hak’ yaklaşımıyla dağıtılan siyasi rüşvetlere karşı elinin kolunun bağlanmasını önlemek için İyi İdare Yasası’na ‘idari işlemin yapılması ertesindeki beş yıl boyunca hukuka aykırı olduğu tespit edilmesi halinde bu işlemin geri alınabileceği/iptal edilebileceği’ açıkça yazılmalıdır. Bu yolla seçim öncesinde dağıtılan bu türden her durumda ahlak dışı ama özellikle yasa dışı olan rüşvetler iptal edilebilecek ve yapanın yanına da kalmayacaktır.
İyi İdare Yasası’nda yapılacak bir değişiklik durumunda (ki bunu bugünün gayrimeşru hükümeti öldürseniz yapmaz) yasalar geriye yürümeyeceği için bugünü kaybetmişsek de bu değişiklikleri yaparak geleceği kurtarmaya odaklanmalıyız, artık devletten ve halka ait olandan geriye ne kaldıysa…”
